Voor Zover Tijd Reikt

Meer dan dertig jaar geleden schreef ik de eerste zinnen en scènes van wat mijn eerste filmscenario moest worden. De titel was: ‘Voor Zover Tijd Reikt’.
Ik schreef tastend, intuïtief en gevoelsmatig. Ik probeerde iets ijls en onzegbaars te vangen in beelden en dialogen.
Het verhaal dat kwam bovendrijven speelde zich af in een huis in de duinen, nabij de zee. Het ging over een moeder en een dochter, over heden en verleden, over eeuwigheid en eindigheid. Over existentiële eenzaamheid, en het schemergebied van herinneringen, over hoe het verleden onherroepelijk doorwerkt in het heden. Over een kruispunt in de tijd waar heden en verleden samenvallen tot een eeuwig moment.

Een dochter kan geen verbinding aangaan met anderen.
In een schemerachtig verleden zijn dingen gebeurd: een vader is gestorven, een moeder is gebroken achtergebleven. Een kind staat er alleen voor. Haar moeder is onbereikbaar geworden, of misschien is ze dat wel altijd al geweest.
Jaren later – ze is nu achttien – komt ze van school, een kostschool in de bergen. Ze verlangt terug naar de zee. Ze reist naar huis, naar het huis in de duinen waar ze tot haar zesde jaar woonde. Naar haar moeder.
Een telefoontje met een noodlotstijding: haar moeder is overleden. De tijd implodeert, nu bevindt ze zich ‘in een andere tijd’.
Ze reist naar de stad. Ze vindt een kamer en een baantje. Ze heeft geen toekomstplannen. Ze leeft in een luchtledige. Ze komt in contact met een man, hij doceert filosofie aan de universiteit.
Ze ontmoet de zoon van de docent. Een vonk. Het geheim van de liefde openbaart zich aan haar maar ze kan de liefde niet aangaan. Niet voordat ze de liefde van haar moeder heeft gewonnen.
Maar hoe doe je dat, over dood en tijd heen?

Het was een verhaal waar ik me sterk mee verbonden voelde, dat voor mij een diepe betekenis in zich droeg, zonder dat ik precies uit kon leggen wat die betekenis was.
In diezelfde tijd verdiepte ik me in de kunst en kunde van het scenarioschrijven. En ik werd onzeker. Was het wel goed wat ik geschreven had? De methode die ik had toegepast deugde niet, zo leerde ik. Je moest beginnen met een logline en een synopsis. Je moest een treatment schrijven. Je moest in drie zinnen kunnen vertellen waar het verhaal over ging. Je moest een dramatische structuur inbouwen.
Daarbij: waren mijn ideeën niet te abstract? Te impliciet? Was wat ik wilde vertellen niet te ontoegankelijk? Ontbeerde het drama?
Ik begon te herschrijven. Door de jaren heen werkte ik er aan, ik probeerde het om te vormen tot een scenario dat aan de eisen en verwachtingen voldeed. Met als gevolg dat ik steeds verder verwijderd raakte van de oorsprong en de betekenis die het ooit had gehad.
Ik had intussen andere scenario’s geschreven, waarbij ik probeerde de regels in het oog te houden, al lukte dat niet altijd. Sommige werden gerealiseerd. In de vertaalslag naar de realisering had ik vaak het gevoel dat er iets verloren ging van wat ik bij het schrijven voor ogen had. Jaren later bereikte ik een dood punt. Ik twijfelde aan de legitimiteit van mijn opvattingen over film als medium dat het onzegbare kan vangen. Ik vertrouwde niet meer op mijn intuïtie. Ik zag de zin van mijn werk niet meer. Ik was afgedwaald en vastgelopen.
Ik moest iets terugvinden. Ik keerde terug naar Voor Zover Tijd Reikt. Ik wilde het verhaal niet onafgemaakt achterlaten en ik wilde een pad terug zoeken naar een oorsprong. Ik zou deze tocht aangaan zonder te weten naar welk doel het zou leiden, was de opdracht. Alle wetten en regels overboord gooien. Mijn intuïtie volgen, zonder vooropgezet idee waar het toe zou leiden.

Het resultaat is dit boek: een foto-tekstboek, dat zowel een verhaal is, als de weerslag van een proces. Fictie en non-fictie.

Het ontstond in samenwerking met Pieter en Anders Veltkamp.
De fotografie van Anders, en Pieter heeft de digitale bestanden gemaakt.
Toen de dummy klaar was, hebben we besloten het in kleine oplage te laten drukken.
Het drukwerk is verzorgd door drukkerij Raddraaier.
Het is in een oplage van 15 exemplaren gedrukt, die ik op dit moment met de hand aan het inbinden ben.

Elk boek wordt uniek: elk exemplaar krijgt een originele fotoafdruk en een ‘Papierberk Polaroid’.

Het formaat is 210X260 mm, en het heeft 208 pagina’s, 48 kleurenfoto’s, en 6 andere kleurenafbeeldingen.
Mocht je belangstelling hebben om een exemplaar te kopen dan kun je contact met mij opnemen. De prijs is 60,00 euro (exclusief verzending).
De boeken zullen naar verwachting half mei gereed zijn.

Voor Zover Tijd Reikt

Hoe maak je wezenlijk contact met de ander? Wat is de betekenis van het menselijk bestaan binnen de context van de eeuwigheid? Hoe kun je iemand liefhebben terwijl je de ander nooit tot in zijn diepste wezen kunt kennen? Wie zijn we, wat betekenen onze levens? Hoe kun je niet alleen zijn?

Voor Zover Tijd is een verhaal. Over een moeder en een dochter, over heden en verleden, over eeuwigheid en eindigheid. Over de zee.

Het is tevens de weerslag van een proces. Over beginnen en afdwalen. Over vastlopen. Over tasten in een duisternis. Luisteren. En opnieuw beginnen.

Tekst
Martine Nijhoff